Với vị trí địa lý là một huyện miền núi, có đường biên giới chung với 02 huyện của nước CHDCND Lào (Sốp Bâu, Viêng Xay tỉnh Hủa Phăn), với tổng đường biên giới dài 108,221 km, có 47 vị trí/48 mốc quốc giới, tiếp giáp với 7 xã, thị trấn của huyện. Trong những tháng đầu năm 2024, huyện Mường Lát đã thành lập các đoàn công tác sang thăm hỏi, tặng quà, chúc mừng 2 huyện Viêng Xay, Sốp Bâu nhân dịp lễ, tết, các sự kiện chính trị quan trọng. Cùng với đó, Đảng bộ, chính quyền huyện Mường Lát tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các thỏa thuận hợp tác đã ký kết về kinh tế với 2 huyện Viêng Xay, Sốp Bâu. Với vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, huyện Mường Lát đã triển khai đồng bộ, toàn diện các hoạt động thông tin đối ngoại, kết hợp hài hòa giữa ngoại giao chính trị với ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa từng bước góp phần đảm bảo quốc phòng an ninh và giữ vững chủ quyền an ninh biên giới. Thường xuyên phối hợp với các đồn biên phòng trên địa bàn tổ chức tuyên truyền giáo dục về thực hiện quy chế biên giới… Công tác quản lý đoàn ra, đoàn vào, người nước ngoài đến thăm quan và làm việc được thực hiện theo đúng hướng dẫn và các quy định của pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về thông tin đối ngoại. Hoạt động lưu thông tại cửa khẩu được thực hiện chặt chẽ. Lực lượng chức năng đã hiệp đồng chặt chẽ với Lào trong việc trao đổi thông tin tình hình và giải quyết tốt các vấn đề nảy sinh hai bên biên giới. Công tác kiểm tra, kiểm soát người, phương tiện hàng hóa qua lại cửa khẩu và ra vào khu vực biên giới được làm tốt. Lực lượng biên phòng tiếp tục phối hợp với cơ quan chức năng thường xuyên kiểm soát các đường mòn, lối lại qua biên giới. Kiểm tra đảm bảo đúng quy trình. Mặt khác, huyện cũng chỉ đạo các xã xây dựng, phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ dân vận trong vận động Nhân dân các bản biên giới phát huy truyền thống đoàn kết, hữu nghị, xây dựng mô hình kết nghĩa “bản - bản”; đẩy mạnh các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao; hỗ trợ Nhân dân phát triển kinh tế và khám, chữa bệnh; chăm lo các gia đình chính sách... Qua đó, góp phần củng cố mối quan hệ hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước Việt Nam - Lào, giữa hai tỉnh Thanh Hóa - Hủa Phăn, giữa huyện Mường Lát với các huyện Sốp Bâu, Viêng Xay ngày càng phát triển, đảm bảo giữ vững ổn định chính trị, an ninh biên giới.

Để thực hiện hiệu quả công tác đối ngoại trong tình hình mới, thời gian tới huyện Mường Lát tiếp tục triển khai cụ thể hóa các văn bản của Trung ương, của tỉnh về công tác đối ngoại Việt - Lào; nội dung Bản ghi nhớ giữa huyện Mường Lát và 2 huyện Viêng Xay, Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn; tiếp tục phối hợp với các lực lượng bảo vệ biên giới của bạn tổ chức tuần tra song phương bảo vệ đường biên, mốc giới, phối hợp tuyên truyền Hiệp định Quy chế biên giới Việt Nam - Lào và Luật pháp của hai nước đến Nhân dân hai bên; duy trì hiệu quả hoạt động giao ban, trao đổi tình hình giữa các Đồn Biên phòng với lực lượng bảo vệ biên giới của bạn; thành lập Đoàn cán bộ sang thăm, trao đổi tình hình, chúc mừng nhân dịp kỷ niệm 49 năm quốc khánh nước CHDCND Lào; tiếp tục triển khai các nội dung trong biên bản ghi nhớ hợp tác đã được ký kết giữa huyện Mường Lát với  2 huyện Sốp Bâu, Viêng Xay tỉnh Hủa Phăn, nước bạn Lào…