Xã Mường Lát trước đây là thị trấn Mường Lát được sáp nhập từ 2 đơn vị hành chính, gồm: Thị trấn Mường Lát và xã Tén Tằn, với chiều dài toàn xã hơn 25 km, đối với các cháu lứa tuổi học sinh tiểu học, việc tự đi học là vô cùng khó khăn. Mặt khác các trường, các điểm trường diện tích nhỏ hẹp chỉ bố trí đủ nhu cầu tối thiểu là Nhà Hiệu bộ và Nhà lớp học, không thể bố trí được các nhà chức năng như: Thư viện, Hội trường, Nhà đa năng, Nhà bếp, Nhà ăn, Nhà nội trú, Khu thể thao ngoài trời… Vì vậy, việc đầu tư xây dựng mới Trường Nội trú và ghép các Trường gần nhau để đảm bảo các trường có đầy đủ hệ thống nhà lớp học, các nhà chức năng theo Kết luận của Bộ Chính trị tại Thông báo số 81-TB/TW ngày 18/7/2025 là thực sự cần thiết.

Qua rà soát, trên địa bàn xã Mường Lát hiện có 4 trường học, gồm: Tiểu học Tén Tằn, Trung học cơ sở Tén Tằn, Tiểu học và Trung học cơ sở Mường Lát, Phổ thông Dân tộc Nội trú, Trung học cơ sở Mường Lát với hơn 1.400 học sinh; tổng biên chế đang thực hiện hơn 100 giáo viên.

Ngay sau khi có Thông báo của Bộ Chính trị, xã Mường Lát đã tiến hành khảo sát mặt bằng, lựa chọn vị trí xây dựng dự án. Theo đó, xã Mường Lát đề nghị thành lập 2 trường liên cấp TH&THCS, gồm: sáp nhập Trường TH&THCS Mường Lát với Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú, THCS Mường Lát thành Trường liên cấp TH&THCS nội trú Mường Lát. Với cách thức sử dụng, trường TH&THCS Mường Lát sẽ làm khu học tập và giảng dạy; trường Phổ thông Dân tộc Nội trú, THCS Mường Lát làm khu nội trú, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, học tập cho hơn 640 học sinh. Thành lập trường liên cấp TH&THCS nội trú Tén Tằn, mở rộng hiện trạng trường THCS Tén Tằn với quy mô dự kiến mở rộng 20.000m2, vị trí xây dựng tại thôn Na Khà, quy mô sử dụng đáp ứng nhu cầu học tập, sinh hoạt cho gần 700 học sinh.

Tại buổi kiểm tra, Đoàn công tác của 3 Sở đã làm việc với lãnh đạo xã Mường Lát. Căn cứ nhu cầu thực tế và kiến nghị của địa phương, Đoàn công tác ghi nhận và sẽ tham mưu UBND tỉnh phương án, danh mục đầu tư xây dựng trường nội trú liên cấp tiểu học, trung học cơ sở phù hợp với quy hoạch cơ sở giáo dục tại địa phương đảm bảo đúng quy định, tránh lãng phí và hiệu quả.

Việc đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại xã Mường Lát sẽ góp phần đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục, nâng cao chất lượng dạy và học, từng bước giảm tỷ lệ học sinh bỏ học, tạo điều kiện thuận lợi cho con em đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên giới học tập, phát triển toàn diện, nhằm nâng cao dân trí, chất lượng nhân lực, tạo nguồn cán bộ là người dân tộc, địa phương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào vùng biên giới, góp phần củng cố quốc phòng và an ninh khu vực biên giới.