Vụ án thứ nhất xét xử đối với bị cáo Phan Văn Lộ, sinh năm 1990, trú tại bản Pù Quăn, xã Pù Nhi, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân huyện, Vào hồi 12 giờ 30 phút, ngày 24/02/2023, Tổ công tác của Công an huyện Mường Lát phối hợp với Công an xã Pù Nhi, huyện Mường Lát đến nhà Phan Văn Lộ để tuyên truyền, nhắc nhở (vì Phan Văn Lộ là người nghiện ma túy). Khi Tổ công tác đến nhà, Phan Văn Lộ liền bỏ chạy ra vườn nhà mình, nhưng Tổ công tác đã đuổi kịp và khống chế được Phan Văn Lộ và phát hiện trên tay phải của Phan Văn Lộ đang cầm 01 gói nilon màu hồng, bên trong có chứa 06 viên nén hình trụ tròn màu hồng và 01 lọ kim loại màu trắng xám, có nắp đậy, bên trong có chứa các cục bột màu trắng. Qua đấu tranh khai thác, Phan Văn Lộ khai nhận đây là số ma túy, loại Heroine và Hồng phiến của mình mua về sử dụng, nhưng có người mua cũng bán, Tổ công tác còn phát hiện trong túi quần của Phan Văn Lộ có số tiền 50.000đ, Phan Văn Lộ khai nhận đây là số tiền do bán ma túy cho Vi Văn Tịnh vào ngày trưa ngày 24/02/2023. Tổ công tác tuyên bố bắt người phạm tội quả tang đối với Phan Văn Lộ và thu giữ toàn bộ tang vật.

Vụ án thứ hai, xét xử đối với bị cáo Sùng Ly Pó, sinh năm 1994, trú tại bản Khằm 1, xã Trung Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Theo cáo trạng, sáng ngày 20/11/2022, Sùng Ly Pó cùng vợ là Lâu Thị Dính đi chặt chuối để bán. Đến khoảng 12 giờ 30 phút cùng ngày, Pó đang chặt chuối thì thấy đói nên Pó đi xe máy về nhà chị Trần Thị Tuyết, sinh năm 1963 ở cùng bản với Pó để mua sữa uống, tại đây Pó buộc con dao quắm dùng chặt chuối vào tay nắm ở đuôi xe mô tô và ngồi uống sữa, khi đang uống sữa thì chị Tuyết nhờ Pó đi mua giúp một cuộn dây thép loại 01 ly ở nhà chị Đinh Thị Huế nhưng Pó đang uống sữa dở nên Pó không đi. Lúc này Giàng A Nhà đang ở nhà chị Tuyết đợi dây thép để đi buộc hàng rào thuê cho chị Tuyết, Pó nói với chị Tuyết nếu vội thì bảo Nhà lấy xe máy của Pó để đi mua dây thép, Nhà đồng ý, trước khi đi chị Tuyết đưa cho Nhà 40.000đ, sau đó Nhà lấy xe của Pó đi về hướng nhà chị Huế để mua dây thép. Pó ngồi đợi khoảng 30 phút nhưng không thấy Nhà về trả xe, nên Pó đi bộ xuống nhà chị Huế tìm thì được chị Huế cho biết Nhà đã mua dây thép nhưng chưa trả tiền và lấy dây thép đi về rồi. Pó nghe vậy đã đi tìm Nhà nhưng không thấy, Pó quay lại đường dân sinh thuộc bản Khằm 1, xã Trung Lý đợi Nhà. Pó nghĩ đến việc trước đây vào khoảng tháng 10/2021, Nhà tự ý lấy xe của Pó đi đâu không biết, sau đó khoảng 24 giờ mới trả xe cho Pó; đến tháng 6/2022, Nhà nhờ Pó đi chở gốc cây khô về bán để chia nhau tiền, nhưng khi bán được tiền thì Nhà không đưa cho Pó như đã hứa nên càng bực tức. Pó lấy một khúc củi khô bằng gỗ tròn dài khoảng một mét, đường kính khoảng hai centimet ở đống củi nhà Pó ra và đợi Nhà về thì đánh cho Giàng A Nhà chừa. Khoảng 13 giờ 30 phút cùng ngày, Nhà điều khiển xe về đến đoạn đường Pó đang đợi, khi gặp Nhà, Pó hỏi đi mua dây thép mà sao đi lâu thế, Nhà đáp lại là Nhà đi mua được dây thép nhưng do nghiện ma túy, Nhà đã đi tìm mua ma túy sử dụng nhưng chưa mua được nên mới về muộn; Pó nghe vậy bực tức nên dùng tay phải đấm một cái vào mắt phải của Nhà, sau đó đấm một cái nữa vào vùng mặt của Nhà, nhưng Nhà tránh được và giơ hai tay lên đỡ, lúc này Pó thấy con dao quắm dùng chặt chuối đang buộc ở đuôi xe mô tô nên dùng tay phải cầm con dao (dùng phần sống dao) chém ngang một phát vào sau đầu của Nhà, thấy Nhà la to, Pó đã bỏ con dao xuống đất, Nhà dựng chân chống xe máy rồi định xuống xe thì Pó dùng tay đẩy Nhà và xe máy ngã xuống, Pó cầm khúc củi đã lấy sẵn để gần đó vụt vào người Nhà thì Nhà giơ hai tay lên đỡ nên bị Pó vụt vào hai cánh tay theo hướng từ trên xuống nhiều cái, lúc này Nhà nói xin chừa, lần sau không làm như vậy nữa và có Sùng A Ta, Sùng A Páng ở cùng bản với Pó đến can ngăn nên Pó bỏ khúc củi lại vị trí đó rồi cầm con dao điều khiển xe mô tô lên đồi để chở chuối về bán. Giàng A Nhà bị thương tích được ngươi dân đưa đi điều trị vết thương tại Bệnh viện đa khoa huyện Mường Lát.

Tại phiên tòa, các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội của mình. Căn cứ vào cáo trạng và lời khai của các bị cáo, Hội đồng xét xử tuyên phạt Phan Văn Lộ 36 tháng tù về tội “mua bán trái phép chất ma túy”; Sùng Ly Pó 26 tháng tù về tội “cố ý gây thương tích”.

Việc đưa các vụ án hình sự ra xét xử lưu động, nhất là trong trường học có ý nghĩa quan trọng trong việc tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật, giúp học sinh nâng cao hiểu biết và có ý thức cảnh giác tự phòng ngừa, tố giác các hành vi vi phạm pháp luật để hỗ trợ với các cơ quan chức năng trong công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm.