Tại buổi làm việc, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng và các thành viên trong đoàn đã nghe lãnh đạo xã Mường Chanh báo cáo về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị 10 tháng, phương hướng nhiệm vụ những tháng cuối năm 2021; lãnh đạo Văn phòng điều phối chương trình xây dựng NTM báo cáo tiến độ xây dựng NTM của xã Mường Chanh.

Theo đó, Mường Chanh là xã biên giới cách trung tâm huyện Mường Lát hơn 36 km về phía Tây Nam, gồm có 9 bản và có 22,5 km đường biên giới tiếp giáp với huyện Viêng Xay, Nước CHDCND Lào. Diện tích tự nhiên toàn xã là 6.564,97 ha, trong đó đất nông nghiệp là 6.105,51 ha, chiếm 93%; dân số có 3.745 người với 830 hộ, có 4 dân tộc sinh sống là Thái, Khơ Mú, Kinh, Mường, trong đó dân tộc Thái chiếm trên 90% dân số.

Mường Chanh là xã được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có ý kiến chỉ đạo xây dựng “xã điểm” thoát nghèo gắn với xây dựng NTM trong chuyến đến thăm và làm việc tại huyện Mường Lát ngày 2 và 3-9-2011. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, ngày 2-3-2012, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 573/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng xã Mường Chanh, huyện Mường Lát là xã điểm thoát nghèo gắn với xây dựng NTM đến năm 2015".

Trong gần 10 năm qua, được sự quan tâm của Trung ương, của tỉnh và các nguồn vốn khác, tổng nguồn lực xây dựng NTM vào địa bàn xã Mường Chanh là hơn 173 tỷ đồng. Từ nguồn vốn trên đã tổ chức xây dựng nhiều hạng mục quan trọng như: Công sở xã, Trạm tế, các nhà văn hóa bản, chỉnh trang, xây mới và cải tạo, nâng cấp các điểm trường cơ bản đảm bảo việc dạy và học của giáo viên, học sinh; hệ thống giao thông, thủy lợi được nâng cấp thuận lợi cho đi lại, buôn bán và sản xuất nông nghiệp; xây mới các công trình điện, nước sinh hoạt phục vụ người dân.

Cùng với đầu tư cơ sở hạ tầng, cấp ủy, chính quyền xã Mường Chanh đã triển khai hướng dẫn người dân hình thành một số mô hình phát triển sản xuất có hiệu quả như: Nuôi bò sinh sản, trồng rừng tập trung, khai hoang trồng lúa nước... nhờ đó đã từng bước thoát nghèo.

Đến năm 2020 thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 20,7 triệu đồng (tăng 11,3 triệu đồng, gấp 2,2 lần so với năm 2011); Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều là 28,9% (giảm 37,9% so với năm 2011, bình quân giảm 3,7%/năm).

Về tiến độ, kết quả thực hiện tiêu chí xã, bản NTM, đến nay Mường Chanh mới có bản Na Hin đạt chuẩn NTM vào đầu năm 2018, tuy nhiên việc duy trì bản NTM chưa đảm bảo yêu cầu, chưa bền vững. Đến nay xã Mường Chanh mới chỉ đạt 9/19 tiêu chí NTM.

Qua nghe báo cáo của xã Mường Chanh và Văn phòng điều phối NTM, các đồng chí lãnh đạo tỉnh và lãnh đạo các sở, ngành đã chỉ ra những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và vấn đề đặt ra trong xây dựng NTM ở Mường Chanh, đó là: Năng lực năng lực lãnh đạo, điều hành và thực hiện nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền xã Mường Chanh còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu hiện tại. Một bộ phận cán bộ, đảng viên và Nhân dân có tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào nguồn lực Nhà nước. Nguồn lực hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh cho chương trình xây dựng NTM so với mặt bằng chung là cao những không phát huy được hiệu quả. Sản xuất còn nhỏ lẻ, rất yếu tư duy ứng dụng khoa học kỹ - thuật vào sản xuất. Chưa phát huy được vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM.

Trên cơ sở phân tích những tồn tại, hạn chế, các đồng chí lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các sở, ngành cho rằng để Mường Chanh trở thành xã NTM thì khối lượng công việc đang còn rất lớn với 10 tiêu chí chưa hoàn thành cần phải có sự quyết tâm, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt mới hoàn thành.

Trước mắt, cần phải thay đổi tư duy của người dân, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại của cán bộ, đảng viên và Nhân dân; nêu cao tính tự chủ, tinh thần tự lực, tự cường của Nhân dân, lấy sức dân lo cho dân. Đồng thời, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao đời sống, xóa đói giảm nghèo, xây dựng NTM.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng nêu rõ: Mường Chanh là xã vùng cao biên giới xa nhất của tỉnh. Qua ý kiến phát biểu của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, Mường Chanh cần phải nhận diện rõ thuận lợi, khó khăn, xác định đúng mục tiêu và cách làm phù hợp.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cho rằng: Mường Chanh có 5 thuận lợi đó là: Thứ nhất, diện tích rộng, đất canh tác nhiều, có thể phát triển nông nghiệp toàn diện như trồng lúa nước, ngô, rau mầu và phát triển cây công nghiệp như cây gai xanh; chăn nuôi đại gia súc, nuôi trồng thủy sản nước ngọt và sản xuất lâm nghiệp cũng có rất nhiều điều kiện. Thứ hai, Mường Chanh là xã có quy mô dân số vừa, có 4 dân tộc cùng chung sống đoàn kết, nhiều con em làm ăn xa có điều kiện gửi tiền về quê để phát triển kinh tế gia đình. Thứ ba, trên địa bàn có một số cơ quan, đơn vị đứng chân và các đơn vị quân sự hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thứ tư, Đảng bộ Mường Chanh có đông đảng viên, nếu phát huy tốt vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng và tính tiền phong, gương mẫu của Đảng viên thì sẽ tạo thành sức mạnh quan trọng. Thứ năm, Mường Chanh có lợi thế rất quan trọng là sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và của tỉnh, của huyện.

Bên cạnh những thuận lợi, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cũng chỉ ra những khó khăn, thách thức của Mường Chanh - một xã vùng cao biên giới, điều kiện địa hình phức tạp, khí hậu khắc nghiệt, xa trung tâm huyện, rất khó thu hút đầu tư. Những khó khăn, bất lợi này nếu có quyết tâm cao và cách làm đúng, thì chắc chắn có thể khắc phục, có thể vượt qua.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy ghi nhận những kết quả mà xã Mường Chanh đạt được trong 10 năm qua, đó là đã giữ vững ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn, bảo vệ vững chăc chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Kinh tế có bước phát triển; văn hóa - xã hội đang phát triển theo hướng chuẩn hóa; đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được cải thiện; kết cấu hạ tầng đang được đầu tư; quốc phòng - an ninh được giữ vững; công tác xây dựng và hệ thống chính trị được chăm lo; trình độ cán bộ nâng lên. Những kết quả nêu trên của Mường Chanh đã góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Mường Lát hiện thực hóa nhiều Nghị quyết của Trung ương, của tỉnh, của huyện.

Bên cạnh đánh giá cao những kết quả đạt được, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế của xã Mường Chanh, đó là: Phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và chưa tương xứng với sự quan tâm, hỗ trợ, đầu tư của cấp trên. Đến nay, Mường Chanh vẫn là một xã nghèo và rất nghèo, thể hiện ở tỷ lệ hộ nghèo cao và thu nhập đầu người còn thấp; cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội còn thấp kém và thiếu đồng bộ; đời sống của một bộ phận không nhỏ người dân vẫn còn khó khăn. Trong số các nguyên nhân, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cho rằng, có nguyên nhân do một bộ phận cán bộ và người dân vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại, dựa vào sự hỗ trợ của cấp trên, chưa tự thân vận động vươn lên.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng đề nghị Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Mường Chanh phải đổi mới tư duy, thay đổi cách nghĩ, cách làm, bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên, đánh giá cho đúng, cho hết tiềm năng, lợi thế, những dư địa còn có thể phát huy, đẩy mạnh sản xuất, nâng cao năng xuất, sản lượng cây trồng; tiếp tục tập trung phát triển chăn nuôi trâu, bò, thủy sản nước ngọt; phát triển rừng sản xuất, chăn nuôi dưới tán rừng, đưa cây gai xanh vào thâm canh. Huy động sức dân cộng với sự hỗ trợ nhà nước để hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Chăm lo đến xóa đói giảm nghèo, sự nghiệp giáo dục và đào tạo.

Chủ động phát huy tính tự chủ của người dân trong giảm nghèo bền vững. Đặc biệt, phải đẩy mạnh tuyên truyền vận động để người dân biết chi tiêu tiết kiệm, hợp lý, tránh lãng phí. Trong quá trình xây dựng nông thôn mới phải thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở với phương châm dân biết, dân cần, dân bàn, dân quyết định, dân kiểm tra và dân hưởng thụ. Cùng với đó, phải quan tâm đến đời sống văn hóa tinh thần cho người dân, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, bài trừ các hủ tục lạc hậu. Chú trọng công tác giảm nghèo bền vững, phân loại đối tượng và nguyên nhân dẫn đến đói nghèo để có biện pháp hỗ trợ phù hợp, hiệu quả.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lưu ý: Mường Chanh cần xác định là phải nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững, muốn được điều đó phải có lộ trình phù hợp và tiến tới xã NTM khi hết nhiệm kỳ 2020-2025. Trong quá trình thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ này cần phải tập trung giữ vững chủ quyền an ninh biên giới quốc gia; giữ rừng phòng hộ, rừng đầu nguồn; giữ vững bảo vệ môi trường sinh thái và nguồn nước. Đặc biệt, phải giữ vững lòng dân, giữ niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy giao Sở NN&PTNT tỉnh, Văn phòng điều phối xây dựng NTM tỉnh trực tiếp phối hợp cùng huyện Mường Lát chỉ đạo, hướng dẫn và giúp đỡ xã Mường Chanh hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ. Đồng thời đề nghị trước những diễn biến của dịch bệnh COVID-19 cấp ủy, chính quyền và Nhân dân xã Mường Chanh cần nêu cao tinh thần chủ động phòng, chống dịch và chuyển trạng thái sang sống thích ứng, linh hoạt, an toàn kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19.

Nhân dịp này, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng và các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã tặng ti vi cho Đảng bộ, chính quyền xã Mường Chanh và khẩu trang để thực hiện công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Trước khi làm việc với lãnh đạo chủ chốt xã Mường Chanh, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng và các thành viên trong đoàn đã đến kiểm tra tình hình đời sống Nhân dân bản Na Hào và tặng quà cho cán bộ, Nhân dân bản Na Hào; tặng quà cho già làng, trưởng bản, người có uy tín xã Mường Chanh.

Cuối giờ chiều cùng ngày, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng và các thành viên trong đoàn đã đến thăm và động viên tặng quà cán bộ, chiến sĩ Trạm biên phòng Cang thuộc Đồn biên phòng xã Quang Chiểu đang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia và kiểm soát người qua biên giới để phòng, chống dịch COVID-19.